El-Ğaniyy esmasının lügat anlamı:
Ğına’ kökünden türemiş olan el-Ğaniyy ismi; muhtaç olmayan, ihtiyaçtan berî olan, kendi başına ayakta durabilen, ikamet eden, hayatını devam ettiren anlamlarına gelmektedir. Fakir kelimesinin tam zıddıdır. Fakir, kişinin bel kemiğinin kırılması demektir. Kendi başına hareket edemeyen, kendi kendine ayakta duramayan kimseye Araplar “Fakir” derler.
El-Ğaniyy esmasının ıstılah anlamı
- El-Ğaniyy; zat, sıfat, fiil, yaratma, yönetme ve helak etme konusunda hiçbir kimseye ihtiyaç duymayandır.
- El-Ğaniyy; eş, çocuk ve aileye ihtiyaç duymayandır.
- El-Ğaniyy; yeme, içme ve uyumaya ihtiyaç duymayandır.
- El-Ğaniyy; kullarının mallarına ihtiyacı olmayandır.
- El-Ğaniyy; kullarının kendisine ibadet etmesine ve övmesine ihtiyacı olmayandır.
- El-Ğaniyy; kullarının kendi evini haccetmesine ihtiyacı olmayandır.
- El-Ğaniyy; kullarının şükretmesine ihtiyacı olmayandır.
- El-Ğaniyy; kullarının cihad etmesine ihtiyacı olmayandır.
El-Ğaniyy esmasının Kur’an içerisinde incelenmesi
Ğaniyy ismi 18 kez Rabbimiz için kullanılmıştır:
1-İnsanlar yüz çevirse de Allah zengin ve ihtiyaçsızdır:
“Andolsun onlarda sizin için, Allah’ı ve ahiret gününü arzu edenler için güzel bir örnek vardır. Kim de yüz çevirirse şüphesiz Allah zengindir, hamde layık olandır.” (Mümtehine 6)
2-İnsanlar Kabe’yi haccetmeseler de Allah zengin ve ihtiyaçsızdır:
“Orada apaçık nişaneler ayrıca İbrahim’in makamı vardır. Oraya giren emniyette olur. Yol bakımından gidebilenlerin o evi haccetmesi Allah’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır. Kim de inkar ederse bilmelidir ki Allah bütün âlemlerden müstağnidir.” (Ali İmran 97)
3-İnsanlar cihad etmeseler de Allah zengin ve ihtiyaçsızdır.
“Cihad eden ancak kendisi için cihad etmiş olur. Şüphesiz Allah alemlerden müstağnidir.” (Ankebut 6)
4-İnsanlar infak etmeseler de Allah zengin ve ihtiyaçsızdır:
“İşte sizler Allah yolunda harcamaya çağrılıyorsunuz. İçinizden bazılarınız cimrilik ediyor. Ama kim cimrilik ederse ancak kendine cimrilik etmiş olur. Allah zengindir, siz ise fakirsiniz. Eğer O’ndan yüz çevirirseniz, yerinize sizden başka bir toplum getirir, sonra da onlar sizin gibi olmazlar.” (Muhammed 38)
El-Ğaniyy esmasının bize yüklediği görev ve sorumluluklar
1-Rabbimiz bu kadar zengin ve her şeyden müstağni olmasına rağmen alçak gönüllüdür. Kur’an’da çoğu kez “Biz” diye bahseder kendisinden. Bunu bize örnek olmak için yapar. O halde ne kadar zengin ve ne kadar ihtiyaçsız olursak olalım, Allah için tevazu göstermeli, alçak gönüllü olmalıyız. “Ben” diye diye benliğimizi körüklememeli, sahip olduğumuz ve yapabildiğimiz her şeyin Rabbimizin bir lütfu olduğunu dile getirmeliyiz.
2-Rabbimizin bizim sadakamıza, malımıza, ibadetimize, şükrümüze, haccımıza, cihadımıza ve hiçbir şeyimize ihtiyacı yoktur. Ancak bizim O’na kulluk etmeye ihtiyacımız vardır. Fıtratlarımız bir ilahın önünde eğilmeye muhtaç olarak yaratılmıştır. Allah’a kulluk etmezsek, fıtratımızın bu ihtiyacını kendimiz gibi kullara boğun eğerek gidermek mecburiyetinde kalırız. O bize muhtaç değildir ama biz her şeyimizde O’na muhtacız.
3- Rabbimizi bütün eksikliklerden ve beşeri zaaflardan uzak bilmeliyiz. Kafirler O’na eş ve çocuk isnad ederler. İsterler ki, Allah ile aralarında fark kalmasın da O’na ibadet etmemelerine bir mazeret bulsunlar. Halbuki Rabbimiz bir eş, çocuk, dost ve yardımcı edinmekten münezzehtir. O bütün âlemlerden müstağnidir.
4-Kendimizi yeterli görmeye başladığımız an, her konuda yetersizleşmeye ve gerilemeye baĢlarız. Allah’ın ayetlerinden ibret almamaya, öğütleri kulak ardına atmaya başlarız. Oysa Müslümanın her an nasihate, hatırlatılmaya ihtiyacı vardır. İnsan unutan bir varlıktır. Ne, bilmiş oldukları kendisinde ilk günkü gibi taze kalır, ne de her şeyi öğrenme gibi bir lütfa erişebilir.
“Kendisini müstağni sayana gelince, işte sen arınsın diye ona yöneliyorsun. Oysaki onun temizlenip arınmasından sen sorumlu değilsin.” (Abese 5-7)
5-Gerçek zenginliğin ne olduğunu hiçbir zaman unutmamalıyız. Bunu sözde değil, özde yaşamalıyız
Rasulullah (s.a.v) şöyle buyurdu:
“Gerçek zenginlik, mal çokluğu değil gönül tokluğudur.” (394)
6-En büyük zenginlik Kur’an’dır. Kendimizi ve insanları zenginlik açısından değerlendirirken mallarına ve mülklerine değil, Kur’an ile beraberliklerine bakmalıyız. Kimin Kur’an’dan nasibi daha fazlaysa en zengin olan odur.
Rasulullah (s.a.v) şöyle buyurdu:
“Kur’an kendisinden sonra asla fakirlik olmayan bir zenginliktir. Onun ötesinde hiçbir zenginlik yoktur.” (395)
7-Rasulullah (s.a.v) borçlu kimselere şu duaları etmelerini tavsiye etmiştir:
“Allah‟ım! Helal kıldıklarınla beni haramlarından koru. Lütuf ve ihsanınla beni Sen‟den başkasına muhtaç etme.” (396)
“Allah‟ım! Keder ve hüzünden, acizlik ve tembellikten, cimrilik ve korkaklıktan, borcun belimi bükmesinden ve bir takım insanların bana galip gelmesinden sana sığınırım.” (397)
El Ğaniyy Ebced değeri ve zikir saati:
EL-Ğaniyy isminin zikri (1060) adettir. Zikir saati Güneş,günü Pazar’dır.
El-Ğaniyy Esmasının Fazileti ve Faydaları
- El-Ğaniyy isminin zikri, özellikle dünyalık elde etmek ve zengin olan yüce Allah’tan zenginlik için yapılır.Bu ismin zikrine devam eden kimsenin dünyalık olarak bütün istekleri yerine gelir. Usülüne uygun olarak zikreden kişi iki cihanda da zengin olur.
- Hastalık ve musibet anında (1060) kere okunsa,hastalık ve musibet ortadan kalkar, yerine sağlık ve afiyet alır
Kaynaklar
394 Buhari/Rikak 15. Müslim/Zekat 120.
395 Mecmeu’z-Zevaid 7/159.
396 Tirmizi/Daavat 1.
397 Ebu Davud 1555.