İslam Fıkhi Ansiklopedisi

Havaic-i asliye normal olarak maddi ve manevi hayatı idame ettirmek için insanın muhtaç olduğu şeylerdir. Mesken ve onun için lüzumlu olan eşya, elbise, silah, kitap, san’at aletleri, binek hayvanı ve hizmetçi gibi şeylerdir. Havaic-i asliyye, zaman ve mekanın değişmesiyle değişti ...

Hâcet, çoğulu Havâlic; ihtiyaç. Aslî; temel, esas. Hâcet-i asliyye; temel ihtiyaç demektir. Bir zekât terim olarak; zekâttan muaf tutulan ve bir kimsenin kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin temel ihtiyaç maddelerini teşkil eden şeylerdir. Zekât yükümlüsü hür, müslüman, âkıl-bâliğ ve ...

Zaman değişti, büyük İslam hukukçularının kaleme almadıkları ve hükmünü beyan etmedikleri birçok şeyler hayat sahnesinde ortaya çıktı. Onların bazıları da soruda adı geçen şeylerdir. Yalnız Kur’an’da ve sünnette ve bu büyük hukukçuların meydana getirdikleri güzel eserlerde bunları ve benzerlerini kapsayacak ...

Hava Parası; Bir dükkan veya işyerini kira ile tutacak kimseden, kira bedeli dışında karşılıksız olarak alınan bedel. İslâm hukukuna göre kira akdinin geçerli olması için şu şartların bulunması gerekir: 1- Tarafların rızası. Satım akdinde olduğu gibi, kira akdinde de tarafların rızası ...

Hatim okuyan birisi, “Ben Kur’an için değil, harcadığım emek ve zaman için ücret alıyorum” diyerek fiyat tayin etse caiz midir? Kazançların en çirkinlerinden biri, Kur’ân-ı Kerîmin âlet edildiği kazançtır. Allah (c.c.) “Âyetlerimi, az bir değer olan dünya karşılığında yemeyin” buyurur. ...

Insanlarda yüce bir güce inanma duygusu doğuştan vardır. Nasıl her insan doğuştan, maddî ihtiyaçlarını kimseden öğrenmeksizin arayacak ve isteyecek duygularla yaratılmışsa, görünmeyen, yani manevi bir güce inanma duygusunu da beraberinde getirir. Sonra annesi Babası ve çevresi bu duyguyu köreltirlerse, ya ...

Apartmanımızdaki kadınlar toplanıp mukabele okuyoruz. Bazı meselelerimiz oluyor: 1- En güzel hatim nasıl olmalıdır? 2- Kadın adetli iken Kur’an’i dinleyebilir ve yüzünden takip edebilir mi? 3- “Ha’mim” ler tek seferde okunacak deniyor doğru mudur? 4- Hatim duası nasıl olmalıdır? 5- Kur’an’i dinleyen ya da ...

Evde, yalnız başına hatim bitiren birisi, hatim duası bilmiyorsa ne yapmalıdır? Hanefi âlimlerine göre Kur’ân-ı Kerimi hatmettikten sonra, camide ya da başka bir yerde topluca dua etmek Rasûllulah Efendimizin ve ashabının uygulamadığı bir bid’attır. (166 Bezzâziye VI/380; Hindiyye V/380; Hindiyye ...

Kadınlar özel hastalık kanının, hüküm bakımından, burundan akan kandan farkı yoktur. Eğer sürekli akarlarsa böyle bir özrü bulunan kimseye; “özürlü”,”özür sahibi” ya da “mazur” denir. Kısaca; üreme organından âdet ve lohusalık dışında kan gelen kadın (istihazali), sürekli burnu kanayan, kanı ...

Dinî terminolojide “istihaza” denen ve kadının fercinden âdet ve lohusalık sebebiyle değil de bir hastalıktan dolayı gelen kandır ki, biz ona “hastalık kanı” tâbirini kullanacağız. “Hastalık Kanı” diyeceğimiz “Istihaza”da kadının fercinden, yani üreme organından geldiğine göre bunu âdet ya da ...

Hasta Olan Kimse Secde İçin Başını Yere Koyamazsa Nasıl Namazını Kılacaktır? Hasta olan kimse secde için başını yere koyamazsa İmam-ı Harameyn ve Gazali‘ye göre yastık ve masa gibi yüksekçe bir şeyin üzerine başını koyup secde eder. Rafi’i gibi başka ulemaya ...

Sıhhatini kaybeden bir müslümanın namazın tüm şartlarını yerine getirme imkânı olmadığı durumlarda yüce Allah bazı kolaylıklar göstermiş ve namazı “imkânı elverdiği” şekilde kılmasına izin vermiştir. Hasta müslümanın tüm rükünlerini yerine getirmeyerek kıldığı bu namaza hasta namazı adı verilir. İslâm’daki ibâdetlerin ...

Hasta Bir Kadının Erkek Doktor Veya Hasta Erkeğin Kadın Doktora Muayene Olması Caiz Midir? Hasta bir kadın, muayene, tedavi ve ameliyat gibi şeylere muhtaç olabilir. Ancak kadın, hasta olduğunda ehliyetli bir kadın doktor varsa ona yaptırır. Aksi takdirde erkeğe gitmesi ...

Sabah ve akşam namazlarından sonra çeşitli “Eûzü”lerle “Lev-enzelnâ” okunuyor. Her yerde de ayrı uygulanıyor. Bunun aslı var mıdır, doğrusu nasıldır? Bu konuda kitaplarımızda bulunan çeşitli rivayetlere baktığımızda şu hadis-i şerife benzer çeşitli hadislerin olduğunu görürüz. “Malik b. Yesâr’dan rivayet edildiğine ...

Hz. Ali döneminde ortaya çıkan siyasî ve itikadî mezhep. Mezhebe Hâricîlik adının verilmesi konusunda çok çeşitli yorumlar yapılır. Mezhepler tarihçilerince en çok kabul gören yoruma göre, mezhep üyeleri, ümmetin başındaki hak imam olan Hz. Ali’ye karşı çıkarak itâattan ayrıldıkları için ...

Önce konumuzla çok yakından ilgili bir âyet-i kerime ve bazı hadisleri ele alacak, sonra da “Haremlik-Selâmlık” ın tarihi seyrine kısaca temas etmeye çalışacağız. Söz konusu âyet-i kerîme Rasûlüllah’ın Zeynep’le evlendiklerinde verdikleri ziyafet sırasında bazı sahâbîlerin oturma ve sohbeti sıkıntı verecek ...

Kavramın Tarif ve Şumûlü “Harem” kelimesi Arapça bir kelime olup, “kişinin özenle koruduğu ve ugrunda savaştığı şey”( el-Mu’cemül-vasît, (ha-ra-me) md.) demektir. “Harâm”, “hürmet”, “muhterem” ve “ihtiram” kelimeleriyle aynı köktendir. Bu türevlerinden de anlaşılacağı gibi kelimemizde “saygınlık”, “saygın” “korunmaya ve savun ...

Haremlik – Selâmlık; Arapça bir kelime olan “Harem”, girilmesi yasak olan yer, mukaddes ve muhterem olan şey demektir. Eskiden saray, konak ve evlerin kadınlara ait kısmına “Harem”, erkeklere ait kısmına ise “Selâmlık” derlerdi. Kadınlar ayrı, erkekler ayrı yerlerde otururlardı. Bu uygulama ...